2024

У 2024 годзе спаўняецца:

Віцебск (974), горад, цэнтр раёна і вобласці – 1050 гадоў з часу заснавання

Ізяслаў Яраславіч (у хрышчэнні Дзмітрый; 1024–1078), князь тураўскі і вялікі князь кіеўскі – 1000 гадоў з дня нараджэння

Навагрудак (пад 1044 Навагрудскі раён, Гродзенская вобласць), горад, цэнтр раёна Гродзенскай вобласці – 980 гадоў з часу першага верагоднага ўпамінання ў пісьмовых кры­ніцах

Лівонскія хронікі (Інфлянцкія хронікі) (1224–1227), сярэдневяковыя гістарыягра­фічныя творы, напісаныя на тэрыторыі Інфлянтаў («Хроніка Лівоніі» Генрыха Латвійскага, «Старэйшая рыфмаваная хроніка», «Малодшая рыфмаваная хроніка» Барталамая Хёнэке і інш.) – 800 гадоў з часу напісання самай ранняй «Хронікі Лівоніі» Генрыха Латвійскага

Навагрудскі (Новагародскі) замак (1274), помнік абарончай архітэктуры, рэшткі якога ўнесены ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Бела-русь – 750 гадоў з часу першага ўпамінання пра існаванне ўмацаванага дзядзінца

Нарымонт (Нарымунт, Нарымант; у праваслаўі Глеб) (каля 1294 – 1348), князь полацкі і пінскі, сын вялікага князя літоўскага Гедзіміна – 730 гадоў з дня нараджэння

Мядзел (1324), горад, цэнтр раёна Мінскай вобласці – 700 гадоў з часу першага ўпамінання ў пісьмовых крыніцах

Скіргайла (у праваслаўі Іван; каля 1354 – 1394(?)), князь полацкі, трокскі і кіеўскі, сын вялікага князя літоўскага Альгерда – 670 гадоў з дня нараджэння

Цамблак Грыгорый (свецкае імя Гаўрыіл; каля 1364 – 1419 ці 1420), праваслаўны царкоўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага, балгарскі і старажытнарускі пісьменнік – 660 гадоў з дня нараджэння

Глыбокае (1414), горад, цэнтр раёна Віцебскай вобласці – 610 гадоў з часу першага ўпамінання ў Метрыцы Вялікага Княства Літоўскага

Лунінец (1449), горад, цэнтр раёна Брэсцкай вобласці – 575 гадоў з часу першых звестак у гістарычных крыніцах

Вітэлій (сапраўднае Цёлак, Цёлк) Эразм (1474(?) – 1522), дзяржаўны, рэлігійны і культурны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай, публіцыст, мецэнат – 550 гадоў з дня нараджэння

Косава (1494), горад у Івацэвіцкім раёне Брэсцкай вобласці – 530 гадоў з часу перша­га ўпамінання ў пісьмовых крыніцах

Міёры (пад 1514), горад, цэнтр раёна Віцебскай вобласці – 510 гадоў з часу першага ўпамінання ў пісьмовых крыніцах

Круглае (1524), горад, цэнтр раёна Магілёўскай вобласці – 500 гадоў з часу першых звестак

Старыя Дарогі (1524), горад, цэнтр раёна Мінскай вобласці – 500 гадоў з часу першага ўпамінання ў гістарычных крыніцах

Гваньіні (Гвагнін) Аляксандр (1534–1614), гісторык, аўтар «Хронікі Еўрапейскай Сарматыі» (1611), у якой шмат звестак па гісторыі і геаграфіі ВКЛ, удзельнік Лівонскай вайны 1558–1583 гг. – 490 гадоў з дня нараджэння

Ласіцкі Ян (каля 1534 – пасля 1599), гісторык, этнограф, бібліёграф, рэлігій­ны пісьменнік, які пэўны час жыў і працаваў у Беларусі – 490 гадоў з дня нараджэння

Юльянія Альшанская (1534 (?) – 1550), праведная дзева, княгіня альшанская, беларуская святая – 490 гадоў з дня нараджэння

Горкі (1544), горад, цэнтр раёна Магілёўскай вобласці – 480 гадоў з часу першага ўпамінання ў дакументальных крыніцах

«Размова паляка з літвінам» («Rozmowa Polaka z Litwinem») (1564 Брэст, г.), каштоўны помнік сацыялагічнай і палітычнай думкі Беларусі XVI ст., адзін з першых друкаваных свецкіх твораў на тэрыторыі Беларусі – 460 гадоў з часу выдання

Друкарня Мамонічаў (1574 Вільня, г. – пасля 1624), друкарня, заснаваная П. Мсціс­лаўцам на сродкі віленскіх купцоў Кузьмы і Лукі Мамонічаў, мела важнае грамадскае і культурнае значэнне ў жыцці Беларусі – 450 гадоў з пачатку дзейнасці

Паўстанне Налівайкі 1594–1596 гг., антыфеадальнае казацка-сялянскае паўстанне – 430 гадоў з пачатку

Чэрыкаў (1604), горад, цэнтр раёна Магілёўскай вобласці – 420 гадоў з часу першага ўпамінання ў пісьмовых крыніцах

Нясвіжская капэла Радзівілаў (1724–1809), прыдворны аркестр князёў Радзівілаў – 300 гадоў з пачатку дзейнасці

Лісоўскі Іраклій (свецкае імя Іосіф) (1734 Полацкае ваяводства – 1809), дзеяч уніяц­кай (грэка-каталіцкай) царквы, мітрапаліт Кіеўскі, Галіцкі і ўсяе Русі (1806–1809), адкрыў Полацкую духоўную семінарыю – 290 гадоў з дня нараджэння

Гродзенская музычна-тэатральная школа Тызенгаўза (1774–1785) – 250 гадоў з пачатку існавання

Магілёўская друкарня (1774–1844), друкарня, заснаваная біскупам, пісьменнікам і вучоным-славістам С. І. Богушам-Сестранцэвічам пры рымска-каталіцкай кансісторыі – 250 гадоў з пачатку дзейнасці

Хршчановіч Казімір (Казімір Вікенцій) Мельхіёравіч (1794 Докшыцкі раён – 1871), архітэктар, у 1825–1863 гг. з’яўляўся мінскім губернскім архітэктарам – 230 гадоў з дня нараджэння

Маліноўскі Мікалай (1799–1865), гісторык, архівіст, выдавец гістарычных крыніц, бібліёграф, філолаг – 225 гадоў з дня нараджэння

Азямблоўскі Юзаф (каля 1804 Мінск, г. – 1878), графік, творчасць якога звязана з мастацкім жыццём Беларусі і Літвы, аўтар копіі іконы Вастрабрамскай Божай Маці для Лідскага Фарнага касцёла – 220 гадоў з дня нараджэння

Гарбачэўскі Мікіта Іванавіч (1804 Магілёўская губерня – 1879 ці 1880), вучоны-архівіст, археограф, крыніцазнавец, педагог, адзін са стваральнікаў Віленскай археагра­фічнай камісіі – 220 гадоў з дня нараджэння

Буда-Кашалёва (1824), горад, цэнтр раёна Гомельскай вобласці – 200 гадоў з часу першага ўпамінання ў пісьмовых крыніцах

Завадскі Фелікс (каля 1824 Вільня, г. – 1891), друкар, выдавец, сярод выданняў яко-га – малітоўнікі, календары, дзіцячая літаратура, творы Ю. Крашэўскага, І. Ходзькі, М. Дубіцкага – 200 гадоў з дня нараджэння

Віцебская настаўніцкая семінарыя (1834–1839), першая ў Беларусі спецыяльная навучальная ўстанова, якая рыхтавала настаўнікаў для прыходскіх і павятовых вучылішчаў, падрыхтоўчых класаў гімназій – 190 гадоў з часу заснавання

Райпольскі Аляксандр Фёдаравіч (1834–1907), вучоны ў галіне гігіены, адзін з арганізатараў аховы здароўя ў Беларусі – 190 гадоў з дня нараджэння

Гардзялкоўская Тэрэза (1854–1933), перакладчыца, выдавец, арганізатар беларускай школы, настаўнікам якой з’яўляўся Якуб Колас – 170 гадоў з дня нараджэння

Піваварная кампанія «Аліварыя» (1864 Мінск, г.), адкрытае акцыянернае тава­рыства, адзін з лідараў піваварнай галіны Беларусі – 160 гадоў з часу заснавання

Леанід (Біруковіч Леанід Платонавіч) (1864 Крупскі раён – 1937), протаіерэй, новапакутнік Мінскай епархіі Беларускай Праваслаўнай Царквы – 160 гадоў з дня нара­джэння

Мілавідаў Аляксандр Іванавіч (1864 – пасля 1933), вучоны-гісторык, археограф, бібліёграф, педагог, даследчык помнікаў кірылічнага пісьменства, гісторыі праваслаўнай царквы, архіўнай справы – 160 гадоў з дня нараджэння

Бязродная Яўгенія Рыгораўна (1874 Мсціслаў, г. – 1942), скрыпачка, кампазітар, педагог – 150 гадоў з дня нараджэння

Вольферц Валерыян Юльевіч (1874–1946), ветэрынарна-санітарны эксперт, напісаў першы ў СССР падручнік па ветэрынарна-санітарнай экспертызе, які вытрымаў пяць перавыданняў – 150 гадоў з дня нараджэння

Гомельскі вагонабудаўнічы завод (1874), закрытае акцыянернае таварыства, прад­прыемства па вытворчасці і рамонце вагонаў розных тыпаў – 150 гадоў з часу заснавання

Дзімітрый (Паўскі Дзмітрый Аляксандравіч) (1874–1937), протаіерэй, новапакут­нік Мінскай епархіі Беларускай Праваслаўнай Царквы – 150 гадоў з дня нараджэння

«Полоцкие епархиальные ведомости» (1874), газета, афіцыйны орган Полацкай праваслаўнай епархіі Беларускага экзархата Маскоўскага патрыярхату – 150 гадоў з пачат­ку выдання (з перапынкам)

Уладзімір Віцебскі (свецкае Елянеўскі) (1874 Віцебская губерня – 1954), святы Беларускай Праваслаўнай Царквы – 150 гадоў з дня нараджэння

Кумельскі Уладзімір Уладзіміравіч (1884–1939), акцёр, рэжысёр, заснавальнік Дзяр­жаўнага рускага драматычнага тэатра Беларусі, заслужаны артыст Беларусі, заслужаны дзеяч мастацтваў Беларусі – 140 гадоў з дня нараджэння

Засецкі Пётр Іванавіч (1899–1941), артыст оперы (тэнар), народ­ны артыст Беларусі – 125 гадоў з дня нараджэння

Херсонскі Саламон Аляксандравіч (1899–1993), кантрабасіст, педагог, адзін з зас­навальнікаў беларускай кантрабаснай школы – 125 гадоў з дня нараджэння

Чатыркін Уладзімір Сяргеевіч (1899 Горацкі раён – 1966), вучоны ў галіне жывё­лагадоўлі, заслужаны дзеяч навукі і тэхнікі Беларусі – 125 гадоў з дня нараджэння

«Рэчыцадрэў» (1904), адкрытае акцыянернае таварыства, вытворца мэблі і піламатэ­рыялаў у складзе канцэрна «Беллесбумпрам» – 120 гадоў з пачатку дзейнасці

Бабруйскі краязнаўчы музей (1924), установа культуры – 100 гадоў з часу засна­вання

Віцебскі мясакамбінат (1924), адкрытае акцыянернае таварыства – 100 гадоў з часу стварэння

Гідраметэаралагічная служба Рэспублікі Беларусь (1924 Мінск, г.) – 100 гадоў з часу стварэння

«Кніжны летапiс» (1924 Мінск, г.), штомесячны дзяржаўны (нацыянальны) біблія­графічны паказальнік – 100 гадоў з пачатку выдання

«Мазырсельмаш» (1924), адкрытае акцыянернае таварыства, прадпрыемства па вы­рабе ацяпляльнага абсталявання бытавога і вытворчага прызначэння – 100 гадоў з часу заснавання

«Летапіс часопісных артыкулаў» (1934 Мінск, г.), штомесячны дзяржаўны (нацыя­нальны) бібліяграфічны паказальнік – 90 гадоў з пачатку выдання

Баранавіцкая швейная фабрыка (1944), адкрытае акцыянернае таварыства ў скла­дзе канцэрна «Беллегпрам», адзін з буйнейшых вытворцаў адзення для дзяцей усіх узро­ставых груп – 80 гадоў з часу заснавання

Беларускі дзяржаўны музей гісторыі Вялікай Айчыннай вайны (1944 Мінск, г.), лаўрэат спецыяльнай прэміі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь (2015) – 80 гадоў з часу ад­крыцця для наведвальнікаў

«Белхім» (1944 Мінск, г.), адкрытае акцыянернае таварыства, буйнейшы пастаўшчык хімічнай і харчовай прадукцыі – 80 гадоў з часу заснавання

Дзяржаўны архіў Гродзенскай вобласці (1944), навукова-метадычная ўстанова – 80 гадоў з часу стварэння

«Завод Эталон» (10.1944 Мінск, г.), вытворчае рэспубліканскае ўнітарнае прадпры­емства па вырабе металадэтэктараў і вагавымяральнай тэхнікі прамысловага і бытавога прызначэння – 80 гадоў з часу заснавання

«Лідскія харчовыя канцэнтраты» (1944), адкрытае акцыянернае таварыства ў складзе канцэрна «Белдзяржхарчпрам» – 80 гадоў з часу заснавання

Мазырская швейная фабрыка «Надэкс» (1944), адкрытае акцыянернае таварыства ў складзе канцэрна «Беллегпрам», адно з буйнейшых прадпрыемстваў Беларусі па вытвор­часці мужчынскіх і дзіцячых кашуль, жаночых блузак – 80 гадоў з часу стварэння

«Белпрампраект» (1949 Мінск, г.), праектнае рэспубліканскае ўнітарнае прадпрыем­ства, вядучая праектная арганізацыя рэспублікі ў галіне прамысловага праектавання – 75 гадоў з часу заснавання

Парк імя Янкі Купалы (1949 Мінск, г.) – 75 гадоў з часу стварэння

Беларускі дзяржаўны аграрны тэхнічны ўніверсітэт (1954 Мінск, г.), вышэйшая навучальная ўстанова – 70 гадоў з часу стварэння

«Дзеці партызана» (1954 Мінск, г.), першы беларускі каляровы мастацкі фільм – 70 гадоў з часу выхаду на экраны

Мінскі завод аўтаматычных ліній імя П.М. Машэрава (1954), рэспубліканскае ўнітарнае прадпрыемства – 70 гадоў з часу стварэння (першая прадукцыя выпушчана ў лістападзе 1957 г.)

Беларускі гандлёва-эканамічны ўніверсітэт спажывецкай кааперацыі (1964 Гомель, г.), установа адукацыі – 60 гадоў з часу адкрыцця

Ваўкавыскі мясакамбінат (1964), адкрытае акцыянернае таварыства – 60 гадоў з пачатку дзейнасці

«Геасэрвіс» (1964 Мінск, г.), вытворчае РУП, спецыялізаванае прадпрыемства Міні­стэрства архітэктуры і будаўніцтва, найбуйнейшы цэнтр інжынерных пошукаў і геамані­торынгу – 60 гадоў з часу стварэння

Лукомская ДРЭС (1964 Новалукомль, г.), самая вялікая цеплавая электрастанцыя ў складзе Беларускай энергетычнай сістэмы – 60 гадоў з пачатку будаўніцтва

Новалукомль (1964), горад у Чашніцкім раёне Віцебскай вобласці – 60 гадоў з часу заснавання

Аршанскі інструментальны завод (1974), адкрытае акцыянернае таварыства, спе­цыялізаванае прадпрыемства па вырабе высакаякаснага інструмента для металаапрацоўчых станкоў і цэнтраў – 50 гадоў з часу выпуску першай прадукцыі

«Беларуская музычная восень» (1974 Мінск, г.), міжнародны фестываль мастацт­ваў – 50 гадоў з пачатку правядзення

Беларускі дзяржаўны заслужаны харэаграфічны ансамбль «Харошкі» (1974 Мінск, г.), лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1996) і прэміі Ленінскага камсамола Бе­ларусі (1982) – 50 гадоў з часу стварэння

«Верасы» (1974 Мінск, г.), вакальна-інструментальны ансамбль, лаўрэат прэміі Ле­нінскага камсамола Беларусі (1980) – 50 гадоў з часу стварэння

«Завод Спецаўтаматыка» (1974 Мінск, г.), адкрытае акцыянернае таварыства, прад­прыемства па распрацоўцы і вытворчасці тэхнічных сродкаў для арганізацыі сістэм пажар­най аўтаматыкі і ахоўнай сігналізацыі – 50 гадоў з часу заснавання

«Сябры» (1974 Мінск, г.), заслужаны калектыў Рэспублікі Беларусь у складзе твор­чага аб’яднання «Сябры», лаўрэат прэміі Ленінскага камсамола Беларусі (1984) – 50 гадоў з часу стварэння