Гандаль
Гандаль застаецца адной з найбольш важных галін эканомікі, якая дынамічна развіваецца. У Беларусі існуе шырокая заканадаўчая база, якая рэгулюе гандаль і звязаную з ім дзейнасць прадпрыемстваў. Сярод асноўных дзейнічаюць законы аб інвестыцыях, аб свабодных эканамічных зонах, аб кантролі над імпартам і экспартам, аб здароўі і бяспецы, антыманапольныя. У краіне створана і функцыянуе сістэма абароны правоў спажыўцоў. У яе структуру ўваходзяць органы кіравання, дзяржаўныя і грамадскія арганізацыі.
Штогод у Беларусі з'яўляюцца новыя гандлёвыя прадпрыемствы: ад магазінаў крокавай даступнасці да ўльтрасучасных гандлёвых цэнтраў і гіпермаркетаў. У апошнія гады адзначаецца прыкметны рост колькасці гандлёвых і бізнес-цэнтраў, гасцініц і аб'ектаў грамадскага харчавання. Асабліва прыкметны рост рознічных гандлёвых сетак з узвядзеннем уласных гандлёвых цэнтраў плошчай да 100 тыс. кв. м.
На спажывецкім рынку канкурыруе звыш 30 гандлёвых сетак, у рыватнасці, у харчовым сегменце – "Карона", "Гіпа", "Суседзі", "Еўраопт", "Віталюр", "АЛМІ", "БелМаркет" і інш.
Сёння ў межах Мінска размешчана каля двух дзесяткаў гіпермаркетаў: «Гіпа», "ProStore", "Карона", "Суседзі", "Green", "ОМА", "Мацярык", "Мile", "BIGZZ", "Віталюр", "Еўраопт" і інш.
Беларусь падтрымлівае гандлёвыя адносіны больш як са 170 дзяржавамі свету. Яе асноўны гандлёвы партнёр – Расія. Другое месца ў тавараабароце займае Еўрапейскі саюз. Дынамічна развіваюцца гандлёвыя сувязі з краінамі азіяцкага рэгіёна.
Важнейшымі экспартнымі пазіцыямі рэспублікі з'яўляюцца прадукты нафтаперапрацоўкі, калійныя ўгнаенні, грузавыя аўтамабілі, металапрадукцыя, трактары, шыны, малочная і мясная прадукцыя, лесаматэрыялы. У 2020 г. беларуская сельскагаспадарчая прадукцыя і прадукты харчавання пастаўляліся ў 117 краін. Беларусь устойліва займае 2 месца ў сусветным экспарце калію, які імпартуюць больш за 100 краін. 30% сусветнага рынку кар'ерных самазвалаў (асабліва вялікай грузападымальнасці) займае кампанія «БЕЛАЗ». У 2020 г. экспарт тавараў і паслуг склаў $ 37 041,9 млн. Гэты паказчык у суадносінах да ВУП (экспартная квота) перавысіў 50%. У цэнтры ўвагі прадпрыемстваў галіны – пошук новых экспартных ніш, пашырэнне геаграфіі экспарту. Пад брэндамі «Made in Belarus, «Беларусь інтэлектуальная», «Belarus – the Taste of Nature», «Belarus - the Spirit of Comfort» праводзяцца ўнікальныя выставы і экспазіцыі айчынных вытворцаў.
У імпарце найбольшае месца займаюць энергарэсурсы (нафта і прыродны газ), сыравіна, матэрыялы і камплектуючыя (металы і вырабы з іх, сыравіна для хімічнай вытворчасці, часткі машын), тэхналагічнае абсталяванне. Экспартная квота імпарту ў ВУП склала ў 2020 г. 60%.
Краіна актыўна развівае электронны гандаль як адзін з важных напрамкаў павышэння канкурэнтаздольнасці прадпрыемстваў і выхаду на новыя рынкі тавараў і паслуг. Большасць фірм у рэспубліцы ўжо займаюцца электронным гандлем, паколькі прамы продаж сваёй прадукцыі праз Інтэрнэт з'яўляецца самым прывабным напрамкам укаранення інтэрнэт-тэхналогій у бізнесе. Выкарыстоўваючы сетку Інтэрнэт, прадпрыемствы атрымліваюць дадатковыя магчымасці выхаду на знешні рынак, пашыраюць каналы збыту, ствараюць эфектыўную сістэму ўзаемадзеяння пастаўшчыкоў і пакупнікоў. Далейшаму развіццю галіны ў гэтым напрамку будзе спрыяць выкананне мерапрыемстваў прынятай ў 2021 г. Дзяржаўнай праграмы «Лічбавае развіццё Беларусі» на 2021–2025 гады, скіраванай на дасягненне на нацыянальным узроўні Мэт ўстойлівага развіцця на перыяд да 2030 года, якія змяшчаюцца ў рэзалюцыі Генеральнай Асамблеі Арганізацыі Аб'яднаных нацый ад 25 верасня 2015 г. № 70/1 «Пераўтварэнне нашага свету: павестка дня ў сферы ўстойлівага развіцця на перыяд да 2030 года».
Спасылкі на інтэрнэт-рэсурсы
Міністэрства антыманапольнага рэгулявання і гандлю Рэспублікі Беларусь
Беларуская гандлёва-прамысловая палата
Беларуская ўніверсальная таварная біржа
Дзяржаўны ўніверсальны магазін (ДУМ)
Упраўленне матэрыяльных рэсурсаў Узброеных сіл Рэспублікі Беларусь